Dị Biệt Nơi Phan Nhật Nam Và John Duffy Về Trận Charlie, 1972

Đầu tháng 7, 2022, Tổng Thống Biden trao  thưởng Medal of Honor cho Thiếu Tá John J. Duffy, vị Sĩ quan Cố vấn của Tiểu Đoàn 11 Dù, vì ông đã có những hành động anh hùng và nghĩa cử cao đẹp đối với các chiến hữu của ông trong Tiểu Đoàn 11 Dù nơi Trận chiến tại Căn cứ Hỏa lực Charlie, Nam Việt Nam, 1972.

Dù 50 năm đã qua, sự việc trên vẫn đem lại cho tôi những hình ảnh về chiến sự và hy sinh xương máu của quân dân Miền Nam chống lại sự xâm lăng của cộng sản trong Mùa Hè Đỏ Lửa 1972.  

Với tâm trạng đó, tôi đã đọc tập thơ The Battle for “Charlie” của John J. Duffy.

Nơi tập thơ này, sự chiến đấu dũng cảm và hy sinh kinh hoàng của những người lính Tiểu Đoàn 11 Dù được ghi lại bằng những giản dị và sắc nét đến lạnh người.

Là một sĩ quan cố vấn, Duffy có thể “thấy” trước được số phận của đơn vị. Nhưng là một chiến binh của Tiểu Đoàn 11 Dù, ông đã sát cánh lăn xả cùng đồng đội chiến đấu cho đến giây phút cuối.

Dù vậy, ở vào những lúc nguy ngập nhất, Duffy vẫn giữ được “bình thản” để có thể “nhìn” sâu vào những hỗn mang, chết chóc đang vật vã ngay trước mắt.

Trong những phút giây đó, Duffy đã mở ra quyển sổ tay cảm nhận của ông để ghi nhanh những hào hùng cao ngất và những nỗi đau tận cùng của đồng đội khi cả tiểu đoàn bị đè bẹp, chết cứng ngay tại tâm điểm của những giao lộ tử thần.

Qua The Battle for “Charlie,” Duffy như “vẽ” lại được những thảm khốc và bi hùng mà cả binh sĩ và sĩ quan Tiểu Đoàn 11 Dù phải đương đầu và nhận chịu.

Sau khi đọc hết tập thơ này, tôi đã cố gắng ghi lại một số cảm nghĩ trong bài viết Người Khinh Binh Cuối Cùng Tại Căn Cứ Hỏa Lực Charlie, đăng ngày 30/7/2022.

Rồi ít lâu sau, tình cờ được anh bạn gửi đến một link cho bài viết Mặt sau tấm huy chương gắn trễ! ¹ của nhà văn Phan Nhật Nam, đề ngày 15/7/2022. 

Đọc xong văn Phan Nhật Nam và đem đối chiếu với thơ John Duffy, tôi nhận ra đôi điều rất khác biệt – đến độ phải nói là dị biệt – dù hai vị đều viết về những phút giây sau cùng tại Căn cứ Charlie. Xin ghi ra đây các phần khác biệt này.

I. Cứu Người Trong Lửa Đạn

Trong Mặt sau tấm huy chương gắn trễ!, nhà văn Phan Nhật Nam đã viết về việc rút lui như sau:

Ðơn vị tan thành mảnh nhỏ, từng toán chiến đấu đơn độc. Tiếng chửi thề và tiếng la hét của ta, của địch vang khắp khu rừng lau và các sườn đồi kế cận, chỗ nào cũng có súng nổ. Ðịch gọi tên Mễ, Hải ra đầu hàng! Ngay lúc đó, Duffy cũng vừa liên lạc được với hai chiếc trực thăng võ trang Cobra, một chở quân và một O2 quan sát.

Nhờ địa thế trống trải của khu rừng lau nên Cobra thấy rất rõ đâu là địch, đâu là bạn. Toán còn 36 người di tản làm năm đợt vì chỉ có một trực thăng chở quân…

Về việc rút lui trên, ông Duffy đã ghi ra các chi tiết rõ ràng, qua cuộc đối thoại giữa Dusty (ám danh truyền tin của Thiếu Tá Duffy) và Covey, viên phi công bay yểm trợ:

Khi so sánh nội dung phần văn Phan Nhật Nam và thơ John Duffy bên trên, sẽ thấy có sự khác biệt về quân số, cách di tản, và phương tiện vận chuyển:

• 36 người, 5 đợt di tản, 1 trực thăng chở quân               (Theo Phan Nhật Nam)
• 37 người, 1 đợt “bốc” nóng, 4 trực thăng chở quân    (Theo  John Duffy)

Sai biệt giữa những con số trên có thể “du di” được nếu đó chỉ là những gì được viết ra trong lúc trà dư, tửu hậu theo kiểu “mua vui cũng được một vài trống canh.”

Nhưng, Trận Charlie 1972 và Tiểu Đoàn 11 Dù là những gì đã đi vào quân sử, lịch sử của cả Việt Nam. Kết quả của trận đánh này, ở một mức độ nào đó, còn có thể góp phần vào việc làm rạng danh quân đội VNCH trên thế giới.

Vì tính cách quan trọng như vậy của sự việc, do vậy khi một ngòi bút có tinh thần trách nhiệm viết về những số liệu liên quan đến Trận Charlie 1972, họ bắt buộc phải ghi lại những số liệu đó thật chính xác.

Hãy lắng nghe nhà thơ Duffy ghi lại những gì mà Thiếu Tá Duffy và những đồng đội còn sống sót của ông đang phải trải qua trong những giây phút cuối…

Một cách tóm tắt, các đoạn thơ của Duffy cho biết:

• • Cần 4 trực thăng đến bốc người trong cùng 1 đợt.
  • Một trực thăng cần 5 phút (= 5′) bay đến bãi đáp để bốc người. 
  • Chiếc #1 bay ra là bị bắn.
  • 2 chiếc Cobras nhào xuống khóa họng súng địch.
  • Chiếc #2 và #3 bay ra không bị trở ngại với đạn thù.
  • Chiếc #4 (trực thăng cuối cùng) mới bay lên đã bị trúng đạn lỗ chỗ.

Những đoạn thơ bên trên của ông Duffy và phần tóm tắt đã có thể cho phép người viết đưa ra một “bảng kết toán” có lẽ tương đối khá chính xác:

• Một chuyến trực thăng cứu người cần 10 phút bay (= 5′ bay đi + 5′ bay về)
• Thời gian để 1 trực thăng “lên” người và “bốc” bay đi  là từ 2 đến 3 phút.
  [Con số trên được ước tính theo sự khẩn cấp của một “hot” extraction – tương tự như cuộc hành quân giải cứu con tin bị khủng bố giam giữ.]
• Như vậy, tính ra chỉ có khoảng 9 phút “hưu chiến” bắt đầu từ lúc chiếc #1 bay đến “lên” người và “bốc” bay đi…. cho đến lúc chiếc #4 bay đến.
• Sau khi 9 phút “hưu chiến” này chấm dứt, theo Duffy, Bắc quân sẽ nhanh chóng tập hợp lại, tụ về bãi đáp và tập trung khai hỏa vào chiếc #4.
  

Mặt khác, hãy cùng xem xét lại các con số mà nhà văn Phan Nhật Nam đã viết để mô tả cùng 1 việc rút lui: 36 người, 5 đợt di tản, và chỉ có 1 trực thăng chở quân.

• Căn cứ theo “bảng kết toán” ghi trên và đặc biệt là vào phần:  ‘chỉ có khoảng 9 phút “hưu chiến”‘ thì trong 5 đợt di tản (của nhà văn Phan Nhật Nam), chỉ có đợt di tản đầu tiên là thành công.
• Vì sau khi đợt 1 bay ra, phải 10 phút sau, đợt 2 mới đến. Khi thời hạn 9 phút “hưu chiến” đã hết, đợt 2 bay vào sẽ được đạn thù tới tấp “dàn chào” vì địch đã kịp thời nhanh chóng quy tụ về bãi đáp và khai hỏa.

Để cứu thoát được toán quân 36 người đã hết đạn, sức cùng, lực kiệt, và bị bao vây truy lùng gắt gao bởi địch quân có quân số và hỏa lực áp đảo, thì bắt buộc phải cần đến cuộc hành quân loại “hot extraction” như Duffy yêu cầu.

Để một cuộc hành quân “hot extraction” có thể thành công, bắt buộc phải cần đến hai yếu tố “bất ngờ” và “chớp nhoáng.”

Nhưng sẽ không thể có được yếu tố “bất ngờ” và “chớp nhoáng” một khi trực thăng chở người cứ “vờn qua, vờn lại” mỗi 10 phút/1 lần. Và 5 lần mới xong.

Như thể là cứ việc di tản “thoải mái,” chẳng e sợ đạn địch bắn lên vì địch quân đang trong trạng thái… tiềm sinh!

Cho được công bằng, nếu những phân tích và nhận xét trên của người viết không phản ánh đúng với thực tế chiến trường lúc đó, thì những điều này cũng chỉ có giá trị như bản tin của vị phóng viên chiến trường tường trình tin chiến sự đang “nóng hổi” trên chiến trường trong khi vị đó đang ngồi “bốc” trong bar rượu mạnh.

Bởi thế, nhằm để làm sáng tỏ sự việc trên, điều hay nhất ở đây vẫn là được nhà văn Phan Nhật Nam giải thích ngọn ngành về xuất xứ của các con số quan trọng mang tính cách sinh tử trong cuộc rút lui cuối cùng qua câu ông đã viết: “Toán còn 36 người di tản làm năm đợt vì chỉ có một trực thăng chở quân.”

II. Một Huyền Thoại Không Thể Có Thực

Cũng trong Mặt sau tấm huy chương gắn trễ! nhà văn Phan Nhật Nam đã viết:

Ngay lúc đó, cặp Cobra, trực thăng võ trang mới vào vùng. Trực thăng vừa đáp, Hải lên sau cùng. Máy bay vừa lên cao vài thước thì một loạt AK bắn lên tàu, Hải trúng đạn ở chân phải, rớt từ trực thăng xuống đất, chỉ kịp nhìn đuôi trực thăng vút lên… Thảng thốt, Hải ước tính từ đây về Tân Cảnh chỉ còn năm cây số, nhưng là năm cây số đồi cao vực thẳm, năm cây số đường rừng và lại đang bị thương ở chân thì làm sao có thể đi được?!

Anh sẽ gục chết ở một xó rừng, khe suối và bầy kiến sẽ kéo nhau rúc vào thân thể, thịt xương, sẽ rữa nát hình hài! Tiếng trực thăng trên đầu làm Hải vụt đứng lên bằng bàn chân trái. Anh đưa cao tay vẫy, miệng hét lớn… Trực thăng sà xuống bãi cỏ. Duffy giang tay nắm chặt giây đạn và một tay của Hải kéo mạnh… Máy bay vút lên với một loạt đạn bắn trúng thân tàu. Chiếc trực thăng nghiêng một bên xong bay thẳng.. 

Khi đọc xong đoạn văn trên hẳn sẽ ít có người đọc nào lại không bị vừa xúc động và vừa vui mừng quá đỗi cho một cảnh đời vừa bi thương và vừa kỳ diệu như vậy.

Phải thực sự nói rằng, những lúc như vậy, văn của nhà văn Phan Nhật Nam như có ma lực cuốn hút phát ra từ một vị phù thủy chữ nghĩa đầy phù phép.

Đáng tiếc để phải nói rằng những lúc như nói trên không hề có thực!

Hãy đọc mươi dòng thơ của Duffy,  không cảm xúc tưởng tượng, không xảo ngôn đầy kịch tính, chỉ trần trụi, lạnh lùng và “vô cảm:”

Theo đó, người cuối cùng leo lên trực thăng là ông Duffy (I am the last on and I ride the strut, signaling go!), không phải ông (Đoàn Phương) Hải, như nhà văn Phan Nhật Nam ghi. (Trực thăng vừa đáp, Hải lên sau cùng.)

Rồi ông Hải bị trúng đạn và rơi khỏi máy bay. (Hai is hit and falling.) Trên càng trực thăng, ông Duffy nhoài ra, nắm dây ba chạc của ông Hải. (On the strut, I reach out, grabbing his web gear.) Ông Duffy ném ngược ông Hải vào trong máy bay, ông (Lê Văn) Mễ giúp. (I throw him back into the aircraft, Me Le helps.)

Đoạn thơ trên của ông Duffy như một khúc phim chiếu chậm, tuần tự đi qua từng “phân cảnh” theo đúng trình tự của diễn tiến.

Tuy nhiên, trong những “phân cảnh” đó của ông Duffy không có cảnh nào giống như “thảm cảnh” mà nhà văn Phan Nhật Nam đã viết ra:

Hải trúng đạn ở chân phải, rớt từ trực thăng xuống đất, chỉ kịp nhìn đuôi trực thăng vút lên… Thảng thốt, Hải ước tính từ đây về Tân Cảnh chỉ còn năm cây số, nhưng là năm cây số đồi cao vực thẳm, năm cây số đường rừng và lại đang bị thương ở chân thì làm sao có thể đi được?!

Và trong đoạn “phim” chiếu rất chậm đó của ông Duffy, cũng tuyệt nhiên không có cảnh hào hùng và độc đáo mà nhà văn Phan Nhật Nam đã phóng bút mô tả:

…Tiếng trực thăng trên đầu làm Hải vụt đứng lên bằng bàn chân trái. Anh đưa cao tay vẫy, miệng hét lớn… Trực thăng sà xuống bãi cỏ. Duffy giang tay nắm chặt giây đạn và một tay của Hải kéo mạnh… Máy bay vút lên với một loạt đạn bắn trúng thân tàu. Chiếc trực thăng nghiêng một bên xong bay thẳng.. 

Hình ảnh cứu người rất hào hùng và độc đáo như trên vẫn thường được thấy trong các phim ảnh chiến tranh của Hollywood (như phim Rambo). Những hình ảnh rất “bắt mắt” đó sẽ làm khán giả xem phim trầm trồ tán thưởng và vỗ tay khen ngợi.

Tuy nhiên, về mặt chữ nghĩa, nếu đọc sách báo trong tinh thần tìm hiểu và không để bị cảm tính làm mờ đi sự nhận xét, thì sẽ không phải là điều quá khó để người đọc nhận ra được khác biệt giữa “hư cấu” và “hiện thực.”

Lại càng dễ dàng nhận diện ra được chân và giả khi có thể đem mạch văn đầy cảm xúc giả dối ra đối chiếu với dòng thơ giản dị, ngắn ngủi như ít giây phút cận kề với thần chết.

Ở đây câu hỏi sẽ phải đặt ra là: Giữa văn Phan Nhật Nam và thơ John Duffy, đâu là sự thực của những giây phút sau cùng trong cuộc rút lui đẫm máu ra khỏi căn cứ Charlie?

Xin tạm thời hãy khoan trả lời câu hỏi trên mà hãy cùng bước sang phần kế tiếp để tìm hiểu thêm qua lời của các nhân chứng có tham dự trận Charlie.

III. Nhân Chứng Có Tham Dự Trận Charlie

Ngày 7 tháng 7, 1998, Đại Tướng Weyand, Tư lệnh cuối cùng của Quân đội Mỹ tại Việt Nam (1972-1973), gửi thư lên Thượng Nghị Sĩ Daniel Inouye, Tiểu bang Hawaii, yêu cầu Thượng Nghị Sĩ đề nghị lên Quốc Hội Hoa Kỳ ân thưởng Medal Of Honor cho Thiếu Tá Duffy. Sau đó văn phòng của Thượng Nghị Sĩ Inouye chuyển hồ sơ sang Bộ Lục quân Hoa Kỳ để tiến hành các thủ tục điều tra, và xác nhận giá trị của các bằng chứng, cũng như các chứng từ của nhân chứng.

Ngày 5 tháng 7, 2022, Thiếu Tá Duffy được ân thưởng Medal Of Honor.

Thời gian xét duyệt tổng cộng là 24 năm (kém 2 ngày). (Có thể đọc thêm về các chi tiết này trong Người Khinh Binh Cuối Cùng Tại Căn Cứ Hỏa Lực Charlie.)

Ngoài Đại Tướng Weyand, còn có 11 người khác làm nhân chứng cho Thiếu Tá Duffy. Trong đó có 2 chứng nhân chứng kiến tận mắt (eyewitness): Trung Tá Lê Văn Mễ, và Thiếu Tá Đoàn Phương Hải là các sĩ quan chỉ huy Tiểu Đoàn 11 Dù.

Xin được trích dịch lại một phần trong các chứng từ đã đệ nạp bằng Anh ngữ² của ba vị Trung Tá Peter Kama, Trung Tá Lê Văn Mễ, và Thiếu Tá Đoàn Phương Hải.

• Trung Tá Peter Kama

Là sĩ quan cố vấn cao cấp cho Lữ Đoàn 2 Dù trong Easter Offensive, 1972 (Chiến dịch Xuân-Hè, 1972), Trung Tá Peter Kama là sĩ quan chỉ huy trực tiếp của Thiếu Tá Duffy – sĩ quan cố vấn cao cấp cho Tiểu Đoàn 11 Dù.

Chứng Từ (trích)

…Chiếc máy bay thứ nhất trúng đạn địch. Thiếu Tá Duffy dùng hỏa lực không quân tiêu diệt vị trí súng máy của địch. Chiếc 2 và 3 ít hoặc không trúng đạn địch. Với địch quân đang đuổi đến gần, Ban Chỉ huy cho chiếc 4 xuống. Thiếu Tá Duffy đi đoạn hậu, bắn che bằng súng CAR-15 của mình và điều động trực thăng Cobras bắn vào kẻ thù trên máy truyền tin cấp cứu của ông. Chiếc trực thăng này bị trúng đạn tơi tả khi họ leo lên. Đại Úy Đoàn Phương Hải bị trúng đạn nơi bàn chân và ngã ra ngoài. Thiếu Tá Duffy chụp được ông ta khi ông ta ngã và ném ông ta lên sàn tàu khi họ cất cánh. Thiếu Tá Lê Văn Mễ băng bó cấp cứu Đại Úy Hải…

Statement (excerpt)  

… The first lift ship took enemy fire. Major Duffy employed air assets to destroy the enemy machine gun position. Number 2 and 3 lifts received little or no enemy fire. With the enemy in close pursuit, the Command Group ran to board Lift 4 ship. Major Duffy brought up the rear, covering with his CAR-15 and directing the Cobras fire at the enemy on his survival radio. The ship was being riddled as they climbed aboard. Captain Hai Doan was hit in the foot and fell out. Major Duffy caught him as he fell and threw him aboard as they lifted off. Major Le gave first aid to Captain Hai. …

• Trung Tá Lê Văn Mễ

Trách vụ cuối cùng: Trưởng Phòng 3 Hành Quân của Sư Đoàn Dù, 1975
Trong Trận Charlie: Tiểu Đoàn Phó và Tiểu Đoàn Trưởng Tiểu Đoàn 11 Dù

Chứng Từ  Chứng kiến Tận mắt (trích)  [Ngày 1 tháng 8, 2012]

… Mặc dù người Mỹ có ưu tiên di tản, Thiếu Tá Duffy đưa ra khuyến cáo ông sẽ là “người cuối cùng thoát ra ngoài.” Bắc quân đã tập hợp lại và tràn ngập Bãi Đáp. Khi chúng tôi trên máy bay đang bay, sĩ quan ban 3 của tôi, Đại úy Hải, bị trúng đạn vào bàn chân và bị văng ra khỏi máy bay. Đứng trên càng trực thăng điều động các cuộc không kích, Thiếu Tá Duffy nhoài ra và chụp lấy ông ta và ném ông ta vào trở lại trực thăng. Thiếu Tá Duffy tiếp tục đeo trên càng trực thăng cho đến khi chúng tôi dọn sạch bãi đáp. …

Eyewitness Statement (excerpt)  [August 1, 2012]

… Even though Americans had priority in evacuations, Major Duffy advised he would be “the last man out.” The NVA regrouped and stormed the Landing Zone. As we drove for the aircraft, my S-3 Captain Hai was hit in the foot and was knocked out of the aircraft. Major Duffy, who was standing on the skid directing airstrikes, reached out and caught him and threw him back into the helicopter. Major Duffy continued to ride the skid until we cleared the LZ.  …

• Thiếu Tá Đoàn Phương Hải

Trong Trận Charlie: Sĩ Quan Trưởng Ban Hành Quân của Tiểu Đoàn 11 Dù

Chứng Từ  Chứng kiến Tận mắt (trích)

… Thiếu Tá Duffy xác định vị trí bãi đáp và xếp đặt vòng đai phòng thủ. Rồi qua máy truyền tin cấp cứu của mình, ông gọi máy yêu cầu được khẩn cấp bốc ra. Chuyến rút ra đầu tiên trúng đạn súng máy bắn trực xạ từ phía nam. Thiếu Tá Duffy điều động máy bay tấn công, cả loại có cánh và trực thăng, vào các vị trí quân địch. Chuyến hai và ba vào đến dưới một hỏa lực vừa phải nhắm bắn họ. Chuyến bốn, chuyến cuối cùng đã đến nhặt lên 5 người còn sống sót của Tiểu Đoàn 11 Dù: Thiếu Tá Duffy, Thiếu Tá Mễ, chính tôi và 2 binh sĩ.

Hỏa lực của Bắc quân cực kỳ dữ dội và rất chính xác. Sau khi lên máy bay, tôi bị bắn vào bàn chân phải. Tôi ngã và thân thể tôi dường như đang treo trong không khi tôi rơi theo hướng xuống mặt đất. Thiếu Tá Duffy (đang đứng trên càng của máy bay trực thăng điều động các cuộc không kích), nắm lấy dây đai đeo đạn của tôi khi tôi rơi ngang qua ông ta và kéo tôi vào bên trong trực thăng. Chiếc máy bay đến cứu bị mất kiểm soát trong chốc lát sau khi bị trúng đạn phòng không trong khi chúng tôi đang bay vút ra ngoài. …

Eyewitness Statement (excerpt)

… Major Duffy located the LZ (Landing Zone) and organized the perimeter defense. He then called for an emergency extraction on his survival radio. The first lift out took point blank machine gun fire from the south. Major Duffy worked the strike aircraft, both fixed wing and helicopter on the enemy positions. Lift two and three got in with moderate fire directed at them. Lift four, the last life was to pick up the 5 remaining survivors of the 11th Airborne Battalion: Major Duffy, Major Me, myself and 2 soldiers.

The NVA fire was extremely heavy and very accurate. After boarding the ship, I was shot in the right foot. I fell and my body seemed to be hanging in the air as I fell towards the ground. Major Duffy (who was standing on the skid of the helicopter directing air strikes), grabbed my cartridge belt as I fell past him and pull me into the helicopter. The rescue ship temporarily lost control after being hit by anti-aircraft fire as we were pulling out. …

Đến đây, chúng ta có thể quay trở lại câu hỏi đã được đưa ra ở phần trên:

Giữa văn Phan Nhật Nam và thơ John Duffy, đâu là sự thực của những giây phút sau cùng trong cuộc rút lui đẫm máu ra khỏi căn cứ Charlie?

Tuy thế, hẳn chúng ta cũng có lần nghe nói đến câu thành ngữ Anh văn: The facts speak for themselves. Tạm dịch: Sự kiện có thực tự nó nói lên được ý nghĩa.

Theo tinh thần của câu thành ngữ trên, sau khi đọc xong phần trích dịch chứng từ của ba vị Trung Tá Peter Kama, Trung Tá Lê Văn Mễ, và Thiếu Tá Đoàn Phương Hải, thiết nghĩ, mọi người đều có thể tìm được câu trả lời chính xác cho chính mình.

IV. Tạm Kết

Về phần người đọc, ai cũng có thể kiểm chứng những con số, hay các chứng từ được trích dùng trong bài viết này qua các links hay sách đã được ghi chú.

Về phần người viết, cũng đã ghi lại được khá đầy đủ những điều cần phải ghi ra và nói lên được những gì cần thiết để phải nói, trong khuôn khổ của một bài viết.

Trước khi kết thúc, xin được ghi lại đôi điều mà tôi chia sẻ với người bạn khi trao đổi vài quan tâm về sách báo:

Bác VTT, xin cảm tạ bác đã gửi cho tôi link của bài “Mặt sau tấm huy chương gắn trễ!.” Vì thế tôi có dịp ôn lại các chi tiết của Trận chiến tại Charlie kỹ càng hơn.

Nhưng tôi không cảm tạ bác về lời khuyên đừng nên viết nhận xét hay phê bình bài viết trên vì như thế sẽ lại càng gây thêm “chia rẽ” và “phân hóa” trong cộng đồng người Việt và làm lợi cho Việt cộng.

Thực ra, lời khuyên trên sẽ rất đúng trong những trường hợp không đáng phải nói.

Tuy nhiên, khi nhìn theo khía cạnh liên quan đến một sự kiện lịch sử  quan trọng, thì sẽ một điều rất là sai khi “thủ khẩu như bình” trước những bóp méo hay nhào nặn các chi tiết quan trọng liên quan đến sự kiện lịch sử đó.

Cho dù là những việc bóp méo hay nhào nặn này xuất phát từ những guồng máy tuyên truyền, hoặc văn nô, bồi bút hay ngay cả từ  các “phù thủy chữ nghĩa” chuyên lạm dụng hoặc lợi dụng chữ nghĩa.

Trong hướng nhìn này thì ‘Im lặng đúng là đồng lõa.’ Và, đối với tôi, những chi tiết quan yếu về Trận chiến tại Charlie đủ quan trọng để không thể bị bỏ mặc trước những sự bôi bác hay ngụy tạo do bởi sự thiếu lương thiện chữ nghĩa.

Thêm nữa, người Việt chúng ta hẳn vẫn khá quen thuộc với câu nói: “Cây kim để lâu trong bọc, rồi cũng sẽ có ngày lộ ra.”

Đã 50 năm. Đã 1/2 thế kỷ. Tính từ  tháng 4, 1972 khi trận chiến tại căn cứ Charlie chấm dứt cho đến thời điểm hiện tại, tháng 11, 2022.

1/2 thế kỷ là 1 số đo ngắn ngủi tính theo chiều dài lịch sử của Việt Nam.

Nhưng 50 năm là 1 số đo rất dài tính theo thời gian của một đời người.

Đừng nên quên là các chiến binh Tiểu Đoàn 11 Dù, những người đã tham dự trận chiến hào hùng năm xưa, nếu hôm nay còn hiện diện, đều đã là “Old soldiers.”

Những người lính già, những “Old soldiers” đó của Tiểu Đoàn 11 Dù, chắc chắn rồi sẽ “mai một,” sẽ  “fade away” như  đã được Đại Tướng MacArthur vinh danh nhắc đến trong câu nói đầy ý nghĩa: “Old soldiers never die–they just fade away.”

Bởi đó, nếu không phải là lúc này, thì đến bao giờ Sự Thực của cuộc hành quân cứu sống 37 chiến binh còn sống sót của Tiểu Đoàn 11 Dù ra khỏi căn cứ Charlie, 1972 mới nên được phục  hồi?

Đừng nên chờ đến lúc đã quá muộn màng khi ngơ ngác nhìn quanh và tự hỏi:

“Những người muôn năm cũ,
Hồn ở đâu bây giờ.”³…

Dù đã là điều hiển nhiên, người viết cũng muốn nhắc lại là: Trách nhiệm về nội dung của bài viết này phải hoàn toàn thuộc vào tôi.

Trần Trung Tín – Ngày 10  tháng 11, 2022

Ghi chú:

• Nếu nhà văn Phan Nhật Nam có trả lời hay có ý kiến gửi đến địa chỉ email riêng của tôi hay đến gopnhatcatda2021@gmail.com thì để rộng đường dư luận, nhất là để tôn trọng sự lên tiếng của nhà văn Phan Nhật Nam, phần trả lời hay ý kiến đó sẽ được đăng nguyên văn trên Blog.

---

1. Có thể đọc bài viết “Mặt sau tấm huy chương gắn trễ!” tại các links:

   • https://saigonnhonews.com/nhin-lai-lich-su/mat-sau-tam-huy-chuong-gan-tre/
   • https://dongsongcu.wordpress.com/2022/07/26/mat-sau-tam-huy-chuong-gan-tre-phan-nhat-nam/
   • https://hoiquanphidung.com/forum/c%C3%A1c-chuy%C3%AAn-m%E1%BB%A5c/th%E1%BB%9Di-s%E1%BB%B1/di%E1%BB%85n-%C4%91%C3%A0n-b%E1%BA%A1n-%C4%91%E1%BB%8Dc/56913-m%E1%BA%B7t-sau-t%E1%BA%A5m-huy-ch%C6%B0%C6%A1ng-g%E1%BA%AFn-tr%E1%BB%85

2. Bản Anh ngữ của các chứng từ đề cập bên trên được in trong The Battle for “Charlie”, Section II – Medal of Honor – Recommendation Statements. Người viết dùng bản electronic copy, mua ngày 18/7/2022 với giá $2.99.
3. Trích trong bài thơ Ông Đồ của Vũ Đình Liên