Góp Nhặt Cát Đá

Châu Âu ‘THẢM HẠI’ cuối cùng cũng có thể tỉnh dậy sau cơn mê ngủ quân sự

April 1, 2025 / editor / 5 Comments

Từ sau cuộc họp “lịch sử” giữa Tổng thống Zelenskyy và Tổng thống Trump tại White House vào ngày 28/2/2025 đến nay, Âu châu đã có nhiều chuyển động rất đáng kể.

Về mặt tài chánh, trong buổi họp với Tổng thống Trump tại White House, vào ngày 13/3/2025, ông Mark Rutte, Tổng Thư Ký NATO, đã cho biết: Âu châu cam kết chi 800 tỷ đô la cho quốc phòng¹.

Về mặt quân sự, các quốc gia Âu châu cũng đang bận rộn cho những chuẩn bị lâu dài cho việc quốc phòng của Âu châu để họ không bị lệ thuộc vào Hoa Kỳ.

Ngày 30/3/2025, CNN đã đăng bài báo của Christian Edwards và Joseph Ataman, nói về những thay đổi về mặt quân sự này của Âu châu: ‘PATHETIC’ Europe may finally be waking up from its military slumber.

Xin mời quý thân hữu và bạn đọc theo dõi phần chuyển ngữ của bài báo này.

Hoa Kỳ Đã Thay Đổi Suy Nghĩ Về Âu Châu

March 30, 2025 / editor / 6 Comments

Thứ Hai ngày 24/3/2025, truyền thông Hoa Kỳ đã sôi nổi với tin bị “leaked” qua tạp chí The Atlantic, liên quan đến hệ thống chat Signal của các viên chức cao cấp trong chính quyền Trump bàn việc không tập Yemen để triệt hạ nhóm Houthis.

Về mặt quân sự, cuộc không tập đã thành công. Về mặt chính trị, xem ra các bàn luận về Âu châu bị leaked ra đã truyền cảm hứng cho bài báo The U.S. Has Changed Its Mind About Europe cũng đăng trên The Atlantic, ngày 29/3/2025.

Tác giả bài báo là Phillips Payson O’Brien, một giáo sư về nghiên cứu chiến lược (a professor of strategic studies) của University of St Andrews, tại Scotland. Ông còn là tác giả của quyển sách: The Strategists: Churchill, Stalin, Roosevelt, Mussolini, and Hitler—How War Made Them, and How They Made War.

Xin mời quý vị bạn đọc theo dõi phần chuyển ngữ. Để bạn đọc dễ đối chiếu, tại những phần “nhạy cảm,” xin được ghi thêm phần nguyên văn Anh ngữ.

Zelenskyy: Một tổng thống tài ba hay nhà ngoại giao tập sự?

March 5, 2025 / editor / 15 Comments

I am doing everything I can to end the war with dignity for Ukraine this year

Volodymyr Zelenskyy, President of Ukraine – Ukrainian News, Jan. 2025

Trần Trung Tín

Ngày 24 tháng Hai, 2022: Nga đã đem 200.000 quân mở cuộc tấn công xâm lăng Ukraine. Bắt đầu cho Chiến tranh Nga-Ukraine.

Ngày 26 tháng Hai, 2022, theo tin của toà đại sứ Ukraine tại Anh: Tổng thống Ukraine, Volodymyr Zelenskyy, từ chối lời đề nghị của Hoa Kỳ đưa ông ra khỏi Kyiv, thủ đô của Ukraine.

Cũng theo tin này, Zelenskyy nói với Hoa Kỳ: “Cuộc chiến đang ở đây; Tôi cần đạn dược, không cần chuyến đi.” (“The fight is here; I need ammunition, not a ride.”)

Âu Châu không thể thay thế Mỹ tại Ukraine – Ngay cả nếu họ muốn

February 27, 2025 / editor

Thứ Hai vừa qua, ngày 24/02/2025—là ba năm kể từ ngày Nga xâm lăng Ukraine 22/02/2022, Tổng thống Pháp Emmanuel Macron đến White House. Mang theo đề nghị Âu châu đưa 30.000 quân sang Ukraine sau khi có ngưng bắn với Nga. Lực lượng này của Âu châu sẽ có Hoa Kỳ làm “hậu vệ” (backstop) án ngữ ở phía sau.

Trở về Pháp, ông Macron không nhận được hứa hẹn nào của ông Trump về việc trên.

Hôm nay, ngày 27/02/2025, Thủ tướng Anh, Sir Keir Starmer họp với Tổng thống Donald Trump tại White House. Cũng về việc ngưng bắn tại Ukraine.

Tại cuộc họp báo ở White House, Thủ tướng Anh trả lời câu hỏi về “backstop for Europe” là: “The President says the deal has to come first …”. Và không nói đến “backstop.” [White House Joint Press Conference – Feb 27, 2025 phút 21:01-21:31]

Về sáng kiến của Pháp và Anh với 30.000 quân Âu châu, tờ The Telegraph (Anh) vào ngày 25/02/2025, đăng bài Europe couldn’t replace the US in Ukraine, even if it wanted to. Tác giả là Daniel DePetris, Fellow at Defense Priorities.

Xin mời quý vị bạn đọc theo dõi phần chuyển ngữ.

Ghi chú: Ngày mai, 28/02/2025, Tổng thống Ukraine Zelensky sẽ gặp Tổng thống Trump tại White House “to finalize a critical minerals deal“.

Tổng thống Ukraine Zelensky và Tổng thư ký NATO Mark Rutte tại Hội nghị An ninh Munich, Munich, Đức, ngày 14/2/2025 - ABACA

Âu Châu, cần đối mặt với sự thực: Trump quá dễ đoán

February 23, 2025 / editor / 4 Comments

Trong những ngày gần đây, Âu Châu bị chấn động bởi quyết định đơn phương của Tổng Thống Donald Trump để Mỹ họp riêng với Nga nhằm tìm cách giải quyết Chiến Tranh Ukraine. Nhưng Âu Châu và Ukraine không được mời tham dự.

Quyết định này gây ra các cơn bão chỉ trích tại Hoa Kỳ và nhất là tại Âu Châu. Dư luận các nơi thường gán cho quyết định đó là do bởi Trump là người ngang ngược (rogue) và không đoán trước được (unpredictability).

Quyết định trên của Trump khiến Âu Châu nổi giận vì nghĩ rằng ông phản bội Ukraine, muốn bỏ rơi NATO, làm vừa lòng Nga vì là “tay sai” của Putin…

Để sang một bên các phát biểu và ngôn ngữ “vội giận, mất khôn,” thì quan điểm trên khá hữu lý nếu chỉ xét đến tương quan giữa Âu Châu và Hoa Kỳ.

Tuy thế, hiện nay ưu tiên quan tâm của Mỹ không còn là Âu Châu mà đã chuyển sang khu vực Indo-Pacific để đối phó với Trung Cộng trong dài hạn.

“Tín hiệu” dễ nhận thấy nhất là đã không có vị lãnh đạo quốc gia nào từ Âu Châu được mời đến White House để “viếng thăm hữu nghị” Tổng Thống Donald Trump kể từ khi ông nhậm chức ngày 20/01/2025 cho đến nay, ngày 23/02/2025.

Nếu không “chối bỏ sự thực” khi lượng định sự việc, thì quyết định trên của ông Trump không phải là điều quá ngạc nhiên; ngay cả đối với các nhà nghiên cứu tại Âu Châu.

Xin mời quý vị theo dõi bài tiểu luận: Europeans, face facts: Trump is all too predictable của Nick Witney, Senior Policy Fellow, đăng trênThe European Council on Foreign Relations website, ngày 20/2/2025, qua phần chuyển ngữ bên dưới.

Thảo luận với ChatGPT (AI) về ‘Ba Cha Con’ thuyền nhân

January 22, 2025 / editor / 10 Comments

Vì muốn tìm hiểu về khả năng và mức độ “nhận thức” của ChatGPT² (AI) về tiếng Việt, tôi đã “nộp” lên chatgpt.com truyện ngắn Ba Cha Con cho ChatGPT “đọc.”

Khi đọc xong, ChatGPT đưa ra “phản hồi” khá sâu sắc. Nhưng vẫn thiếu sót. Vì thế tôi đặt câu hỏi. Sau đó, ChatGPT và tôi đã trao đổi nhiều ý kiến qua lại.

Có lúc trao đổi bị “căng” vì ít nhiều có “đụng” đến những chỗ “nhạy cảm” ở mặt chính trị, lịch sử, xã hội; hoặc ý thức về đạo đức và trách nhiệm của AI.

Những trao đổi không định trước này, vô hình trung, đã hình thành một cuộc thảo luận khá có ý nghĩa. Và blog GNCĐ xin giới thiệu đến quý vị cuộc thảo luận này.

Để có thể kiểm chứng tính xác thực của cuộc thảo luận giữa người và AI (ChatGPT), bên dưới các phần đăng trên gopnhatcatda.com là những screenshots chụp lại các phần tương ứng, đã thể hiện trên chatgpt.com.

Thêm nữa, mọi lỗi chính tả, hoặc typos của GNCĐ khi “bút đàm” với ChatGPT và những phần ChatGPT in đậm đều được giữ nguyên.

Thân mời quý vị bạn đọc theo dõi cuộc “thảo luận” giữa GNCĐ và ChatGPT.

Truyền Thông 5-Gờ

December 31, 2024 / editor / 4 Comments

Kỹ thuật wireless cellular technology nay lên tới thế hệ 5. Người Mỹ kêu là 5G (= 5th Generation). Còn Người (phe) Ta thì có chỗ kêu là 5-Gờ.

Với tốc độ siêu lẹ, 5-Gờ có thể đưa tin đi khắp thế giới trong chớp mắt. Bởi dzậy, thiên hạ ưa bắt cóc Truyền Thông đem bỏ vô 5-Gờ cho chạy tèm lem trên Internet, làm đủ chuyện — Hay có; Dở có.

Bữa nào gặp trúng Người Ta — thứ ưa Tự… “Chế,” và Tự …Vái (đừng đọc theo tiếng Nam, nghen!) — là có màn: Lên đồ láng lẩy. Lấy geste. Làm mặt Nghiêm và Buồn. Ra diễn tuồng… Truyền Thông!

Phe Cấp Tiến đánh cuộc Họ có thể Hạ gục Trump bằng Luật. Họ đã thua.

December 19, 2024 / editor / 6 Comments

Cuộc bầu cử tổng thống Hoa Kỳ 2024 đã chấm dứt sau những thư hùng nẩy lửa giữa đảng Dân Chủ và Cộng Hoà với đủ loại “thủ đoạn chính trị.”

Một trong những thủ đoạn chính trị đó là vận dụng luật pháp để tranh thắng chính trị.

Tuy nhiên, phía đảng Dân Chủ đã thất bại trên “mặt trận lawfare” này. Vào ngày 22/11/2024, tờ The New York Times, nổi tiếng là cấp tiến (liberal), nơi trang Ý Kiến, đã đăng bài tiểu luận Liberals Bet They Could Beat Trump With the Law. They Lost.

Tác giả Samuel Moyn được The New York Times giới thiệu: Mr. Moyn is a professor of law at Yale. Ông cũng là người cấp tiến. Xin mời quý vị theo dõi ý kiến của vị giáo sư này qua phần chuyển ngữ.

Ghi chú: Ở những đoạn có nội dung hơi “tế nhị” hoặc “nhạy cảm,” xin được trình ra cả hai phần Việt và Anh ngữ để bạn đọc dễ dàng đối chiếu.

Cảnh Tổng thống đắc cử Donald Trump chiếu tại một thương xá ở Bắc Kinh, tháng 11/2024

Trung Hoa: Một Thử Thách Của Chính Quyền Trump

December 10, 2024 / editor

Trước những xáo trộn trên thế giới tại Âu Châu, với chiến tranh Ukraine-Nga, và Trung Đông, với Syria mới bị lật đổ, Iran và chiến tranh truyền đời giữa Israel và Hồi giáo, và từ vị trí của Hoa Kỳ nhìn sang Thái Bình Dương, thì xem ra “Mặt Trận Miền Tây vẫn Yên tĩnh” – All Quiet on the Western Front. Nhưng, trước một Trung Hoa “nước lớn” kiêu ngạo muốn làm bá chủ thế giới, thì với Hoa Kỳ, những “yên tĩnh” đó chỉ như sự lặng yên ngột ngạt của chờ đợi, của chuẩn bị cho ‘cơn bão Đại Hán‘.

Liên quan đến ‘cơn bão Đại Hán’, tạp chí Foreign Affairs đăng bài tiểu luận của Rush Doshi: The Trump Administration’s China Challenge vào ngày 29/11/2024. Rush Doshi là một trong những chuyên gia có thẩm quyền về Trung Hoa, và là tác giả của quyển sách nổi tiếng The Long Game: China’s Grand Strategy to Displace American Order (2021). Blog Góp Nhặt Cát Đá đã giới thiệu quyển sách này vào tháng 8/2021: Trường Trận: Chiến lược Quy mô của Tàu để Thay thế Trật tự của Mỹ.

Thông thạo Hoa ngữ, tốt nghiệp PhD về political science và government tại Harvard, ông Doshi là Director of the Initiative on China Strategy tại Council on Foreign Relations và còn là Assistant Professor tại Edmund A. Walsh School of Foreign Service của Georgetown University. Từ 2021 đến tháng 3, 2024, ông Doshi là Deputy Senior Director for China and Taiwan Affairs tại Hội đồng An ninh Quốc gia – National Security Council (NSC) trong chính quyền Biden.

Donald J. Trump: Người Mỹ Cứng Cỏi

November 27, 2024 / editor / 2 Comments

Victory has a thousand fathers, but defeat is an orphan. –John F. Kennedy (1917-1963)

Cuộc tranh cử tổng thống Hoa Kỳ 2024 giữa hai đảng Dân Chủ và Cộng Hoà đã diễn ra trong một cuộc “chiến” toàn diện trên mọi lãnh vực.

Riêng về lãnh vực đối ngoại, tạp chí Foreign Affairs, ra ngày 21/11/2024, đã đề cập đến phần này trong bài báo Americans Love a Tough Guy.

Đồng tác giả của bài báo là:

JEFFREY A. FRIEDMAN is Associate Professor of Government tại Đại học Dartmouth College; và là tác giả của The Commander-in-Chief Test: Public Opinion and the Politics of Image-Making in U.S. Foreign Policy.
ANDREW PAYNE is a Lecturer in Foreign Policy and Security at City St. George’s, tại Đại Học London; thành viên không thường trú (Nonresident Fellow) tại Institute for Global Affairs; và là tác giả của War on the Ballot: How the Election Cycle Shapes Presidential Decision-Making in War.

Xin mời quý vị theo dõi phần chuyển ngữ: “Donald J. Trump: Người Mỹ Cứng Cỏi.”