Quan sát. Lắng nghe. Ghi nhận. Chia sẻ

Category: Xã Hội

“Society cares for the individual only so far as he is profitable.” ― Simone de Beauvoir (1908–1986)

Thảo luận với ChatGPT (AI) về ‘Ba Cha Con’ thuyền nhân

Vì muốn tìm hiểu về khả năng và mức độ “nhận thức” của ChatGPT1 (AI) về tiếng Việt, tôi đã “nộp” lên chatgpt.com truyện ngắn Ba Cha Con cho ChatGPT “đọc.”

Khi đọc xong, ChatGPT đưa ra “phản hồi” khá sâu sắc. Nhưng vẫn thiếu sót. Vì thế tôi đặt câu hỏi. Sau đó, ChatGPT và tôi đã trao đổi nhiều ý kiến qua lại.

Có lúc trao đổi bị “căng” vì ít nhiều có “đụng” đến những chỗ “nhạy cảm” ở mặt chính trị, lịch sử, xã hội; hoặc ý thức về đạo đức và trách nhiệm của AI.

Những trao đổi không định trước này, vô hình trung, đã hình thành một cuộc thảo luận khá có ý nghĩa. Và blog GNCĐ xin giới thiệu đến quý vị cuộc thảo luận này.  

Để có thể kiểm chứng tính xác thực của cuộc thảo luận giữa người và AI (ChatGPT), bên dưới các phần đăng trên gopnhatcatda.com là những screenshots chụp lại các phần tương ứng, đã thể hiện trên chatgpt.com.

Thêm nữa, mọi lỗi chính tả, hoặc typos của GNCĐ  khi “bút đàm” với ChatGPT và những phần ChatGPT in đậm đều được giữ nguyên.

Thân mời quý vị bạn đọc theo dõi cuộc “thảo luận” giữa GNCĐ và ChatGPT. 


Continue reading

Phe Cấp Tiến đánh cuộc Họ có thể Hạ gục Trump bằng Luật. Họ đã thua.

Cuộc bầu cử tổng thống Hoa Kỳ 2024 đã chấm dứt sau những thư hùng nẩy lửa giữa đảng Dân Chủ và Cộng Hoà với đủ loại “thủ đoạn chính trị.” 

Một trong những thủ đoạn chính trị đó là vận dụng luật pháp để tranh thắng chính trị.

Tuy nhiên, phía đảng Dân Chủ đã thất bại trên “mặt trận lawfare” này. Vào ngày 22/11/2024, tờ The New York Times, nổi tiếng là cấp tiến (liberal), nơi trang Ý Kiến, đã đăng bài tiểu luận Liberals Bet They Could Beat Trump With the Law. They Lost

Tác giả Samuel Moyn được The New York Times giới thiệu: Mr. Moyn is a professor of law at Yale. Ông cũng là người cấp tiến. Xin mời quý vị theo dõi ý kiến của vị giáo sư này qua phần chuyển ngữ.

Ghi chú: Ở những đoạn có nội dung hơi “tế nhị” hoặc “nhạy cảm,” xin được trình ra cả hai phần Việt và Anh ngữ để bạn đọc dễ dàng đối chiếu.


Continue reading

Truyền Thông Thiên Tả Tại Mỹ

Vào ngày 09/4/2024, bài báo I’ve Been at NPR for 25 Years. Here’s How We Lost America’s Trust.2 của Uri Berliner, một senior bussiness editor cho NPR, đăng trên The Free Press đã làm nhiều giới truyền thông Hoa Kỳ kinh ngạc.

NPR = National Public Radio là một tổ chức truyền thông (media organization), được thành lập bởi một đạo luật năm 1967 của Quốc hội Hoa Kỳ.  NPR có một hệ thống với hơn 1,000 đài phát thanh công cộng phát sóng trên toàn nước Mỹ. 

Có thể nói, từ thời Tổng thống Obama đến nay, Hoa Kỳ đã bị khuấy động mạnh qua nhiều hình thái của một Culture War3—Chiến tranh Văn hóa.

Qua bài báo của Uri Berliner, được chuyển sang Việt ngữ dưới đây, quý bạn đọc có thể hiểu được phần nào suy nghĩ và hành động của giới truyền thông thiên tả, liên quan đến cuộc “Chiến tranh Văn hóa” nói trên.

Trong bài chuyển ngữ, ở những nơi mà nội dung có tính cách “nhạy cảm,” thì bên cạnh phần Việt ngữ sẽ có phần tương ứng trong Anh ngữ.  Như vậy, quý vị có thể dễ dàng đối chiếu và lượng định sự xác thực của phần chuyển ngữ.

Ngoài ra, người dịch xin được cung cấp thêm phần Phụ Chú, sơ lược về một vài điều như: Liberal và Progressive, Equality và Equity, DEI…  Tương tự, phần Chú Thích được cung cấp bởi người dịch – không phải của tác giả Uri Berliner. 

Riêng về NPR, ngày 16/4/2024, NPR thông báo quyết định ngưng chức Uri Berliner trong 5 ngày không trả lương (five-day suspension without pay). Ngày 17/4/2024, Uri Berliner từ chức4.
 

Ngày 8 tháng 5, 2024: Tiểu Ban Subcommittee on Oversight and Investigations của Hạ Viện Hoa Kỳ mở cuộc điều trần với chủ đề “Examining Accusations of Ideological Bias at NPR, a Taxpayer Funded News Entity”5 (Updated May 11, 24). 


Continue reading

Originalism: Trường Phái Nguyên Thủy Tại Tối Cao Pháp Viện Mỹ

Cuối tháng 6/2022, Tối cao Pháp viện Hoa Kỳ công bố nhiều phán quyết quan trọng ảnh hưởng đến nền tảng của luật pháp và thay đổi sâu rộng đến xã hội, chẳng hạn như phán quyết chấm dứt quyền phá thai của phụ nữ được luật pháp của chính quyền liên bang Hoa Kỳ bảo vệ trong gần 50 năm qua (để cho tiểu bang quyền quyết định), thu hẹp lại những giới hạn về quyền sở hữu súng...

Trong cố gắng tìm hiểu những thay đổi quan trọng này, xin giới thiệu đến quý vị phần chuyển ngữ của bài nhận định về một số phán quyết nói trên: Why Liberal Justices Need to Start Thinking Like Conservatives, đã đăng trên tạp chí Time ngày 30/6/2022.

Ông Akhil Reed Amar, tác giả bài nhận định, là một học giả Hoa Kỳ nổi tiếng về luật hiến pháp. Ông là Sterling Professor của Law and Political Science at Yale University.

Học trò của ông có nhiều người đã thành danh, trong đó có: John Yoo (Cộng Hòa, Deputy Assistant Attorney General, thời TT Bush 43), Chris Coons (Dân Chủ, Thượng Nghị Sĩ của Delaware từ 2010), Jake Sullivan (Dân Chủ, Cố vấn An ninh Quốc gia, thời TT Biden), Cory Booker (Dân Chủ, Thượng Nghị Sĩ của New Jersey từ 2013), Josh Hawley (Cộng Hòa, Thượng Nghị Sĩ của Missouri từ 2019), Alex Azar (Cộng Hòa, Bộ Trưởng của Health and Human Services thời TT Trump, 2018-2021).


Continue reading

Hội Nghị Thượng Đỉnh Mỹ Châu Lần IX Và Vấn Đề Di Dân Bất Hợp Pháp Tại Hoa Kỳ

Vừa qua, Hội nghị Thượng đỉnh Mỹ châu, Summit of the Americas, lần thứ chín được tổ chức tại Los Angeles, California đã bế mạc. Hội nghị này diễn ra từ ngày 6/6/2022 đến 10/6/2022. 

Theo như công bố của Tòa Bạch Ốc liên quan đến vấn đề di cư6, thì một trong những mục tiêu trụ cột của Hội nghị Thượng đỉnh Mỹ châu lần này là Giải quyết cuộc khủng hoảng di cư chưa từng có trong khu vực – Addressing the unprecedented migration crisis in the region.

Tuy nhiên, cũng hôm thứ Hai ngày 6 tháng 6, 2022, Tổng thống Mexico, ông Obrador, được xem là người đứng đầu trong hầu hết các nhà lãnh đạo phe tả trong khu vực Châu Mỹ Latin, xác nhận ông sẽ không tham dự Hội nghị Thượng đỉnh Mỹ châu để phản đối việc chính quyền của Tổng thống Biden đã không mời Cuba, Nicaragua và Venezuela tham dự.

Continue reading

Truyền thông xử án Rittenhouse

Từ ngày 1/11/2021 đến 19/11/2021, đã phiên xử Kyle Rittenhouse, bị buộc tội cố ý bắn người trong vụ bạo loạn tại Kenosha, Wisconsin. Trước đó, giới truyền thông đã cung cấp nhiều tường thuật và phân tích. Tuy nhiên, những thông tin mang nhiều thành kiến, như kỳ thị màu da, không chính xác và có khi đi đến mức sai lc.

Jonathan Turley đã có ý kiến đăng trên USA TODAY, ngày 19/11/2021, qua bài báo From Kenosha riots to Kyle Rittenhouse trial, biased media coverage makes everyone angrier (Từ những bạo loạn tại Kenosha đến phiên tòa xử Kyle Rittenhouse, sự tường thuật nặng thành kiến của giới truyền thông làm mọi người thêm tức giận).

Tác giả Jonathan Turley, thành viên của Hội đồng Cộng tác viên (Board of Contributors) của USA TODAY, là Shapiro Professor of Public Interest Law tại George Washington University. Ông còn là nhà phân tích pháp lý (a legal analyst) cho đài Fox News. Xin mời quý vị, quý bạn đọc phần chuyển ngữ của bài báo.


Continue reading

Quyền Tự Vệ Bằng Súng Tại Mỹ

Trần Trung Tín

Thứ Sáu ngày 19 tháng 11, 2021, sau hơn 25 giờ làm việc trong 4 ngày, toàn thể bồi thẩm đoàn, gồm mười hai (12) thành viên, tại tòa án ở Kenosha, Wisconsin đã quyết định Kyle Rittenhouse không có tội (not guilty) trước một cáo buộc về tội cố ý sát nhân cấp độ thứ nhất và bốn cáo buộc với các tội danh khác, theo tin CNN.

Vụ xử Kyle Rittenhouse được nhiều giới tại Hoa Kỳ quan tâm theo dõi vì có liên hệ đến nhiều yếu tố khác nhau như chính trị, kỳ thị màu da, và bên cạnh đó là những yếu tố pháp luật và quyền được mang và giữ vũ khí, được quy định trong Tu Chính Án thứ Hai của Hiến pháp Hoa Kỳ – Second Amendment to the United States Constitution.

Từ thập niên 1990s đến nay, đã có hai cuộc xung đột vì màu da làm rúng động toàn nước Mỹ:

  1. Năm 1992, tại Los Angeles County, California, bạo loạn đã xẩy ra sau khi tòa xử trắng án bốn người cảnh sát da trắng đã sử dụng sức mạnh quá mức (excessive force) khi bắt giữ một người da đen tên Rodney King
  2. Năm 2020, tại thành phố Minneapolis, Minnesota, một viên cảnh sát da trắng đã giết người da đen tên George Floyd, và đã tạo nên luồng sóng phản đối dữ dội từ cả người da đen lẫn da trắng trên khắp nước Mỹ.

Theo nhận xét riêng của người viết, hai cuộc biểu tình phản đối nói trên đều khởi đi từ yếu tố chính đáng, bắt nguồn từ việc nhân viên công lực người da trắng đã kỳ thị và ngược đãi người da đen – có trường hợp đưa đến việc sát nhân.

Tuy nhiên, bên cạnh những người biểu tình, phản đối chính đáng còn có sự tham dự của nhiều phần tử trộm cướp, hôi của và nhiều thành phần vô chính phủ (arnachist), tùy tiện đốt phá, hủy hoại và cướp bóc tài sản của người dân.

Và một khi chính quyền sở tại không đủ khả năng hoặc không đủ ý chí để bảo vệ sinh mạng và tài sản của người dân thì việc có người đứng ra hành xử “Quyền Tự Vệ Bằng Súng” là điều khó tránh khỏi.

Continue reading

Ngôn luận trên Internet rồi sẽ đi về đâu?

Hiện nay, việc điều hợp (moderation) và kiểm duyệt nội dung phát biểu (content) vẫn đang xảy ra trên các mạng truyền thông xã hội (social media), hay Internet platforms của Big Tech. Việc làm này của Big Tech đụng chạm nặng đến nguyên tắc cột trụ của người Mỹ trong đời sống: Tự do Ngôn luận. Giải quyết việc này sẽ không đơn giản, nhất là vì hiện nay Big Tech được bảo vệ bởi luật trong Section 230.

Tổng Thống Thomas Jefferson có lần nói: When injustice becomes law, resistance becomes duty. (Khi bất công trở thành luật, thì kháng cự trở thành trách nhiệm.)

Continue reading

Google Đang Giao Nộp Tương Lai Của Internet Cho Trung Hoa

Ngày nay Internet còn được sử dụng như một thứ vũ khí để khống chế người dân. Trong lãnh vực này Bắc Kinh là bậc thầy. Tuy vậy, vẫn có những công ty của Hoa Kỳ muốn tuân phục sự độc quyền thông tin của Bắc Kinh, như được ghi nhận trong bài báo Google Is Handling the Future of the Internet to China đăng trên Foreignpolicy, ngày 10/9/18. Tác giả bài báo là bà Suzanne Nossel hiện là CEO của Hội Văn Bút Hoa Kỳ (PEN America). Bà từng làm phó phụ tá (deputy assistant) Ngoại trưởng Hoa Kỳ trong chính quyền của Tổng Thống Obama.


Continue reading