Trong chuyến công du đầu tiên ra nước ngoài của nhiệm kỳ II, từ ngày 13 đến 16/5/2025, Tổng thống Trump đã viếng thăm ba quốc gia giàu mạnh tại Trung Đông là Saudi Arabia, Qatar, và UAE (United Arab Emirates).
Dân Hồi giáo của ba quốc gia trên đại đa số là Sunni Muslim, và Saudi Arabia đứng đầu giáo phái Sunni. Còn đứng đầu giáo phái Shia Muslim là Iran với 90% đến 95% dân số là Shia Muslim. Và Sunni Muslim Saudi Arabia, Qatar, và UAE không xem Shia Muslim Iran là “bạn.”
Phía Do Thái, từ ngày 13 tháng 6, 2025 cho đến nay (22/6/2025) không quân của họ liên tục tấn công Iran tại các cứ điểm quân sự và hạch nhân. Iran trả đũa Do Thái bằng những đợt tấn công bằng tên lửa và drones.
Ngày 21 tháng 6, 2025, Tổng thống Trump ra lệnh Mỹ tấn công ba địa điểm hạch nhân của Iran. Xem ra đồng minh Âu Châu của Mỹ cũng không được hội ý trước.
Về phía Nga và Trung Hoa, cả hai đều lên án Hoa Kỳ về cuộc tấn công này. Tuy nhiên, lược qua “lò lứa” Trung Đông, thì theo The New York Times June 22, 2025: Saudi Arabia, Qatar, và các nước Ả Rập khác trong vùng dù bày tỏ sự thất vọng về cuộc tấn công của Mỹ, nhưng họ đã không lên án Hoa Kỳ.
Trước thay đổi bất ngờ giữa Hoa Kỳ, Do Thái và Iran, cùng Nga và Trung Hoa, có thể đưa đến chiến tranh mở rộng, xin mời quý vị đọc phần chuyển ngữ của nhận định For Team Trump, winning World War III begins in Iran and ends in Ukraine đăng trên The Hill, ngày 19/6/2025, trước khi có cuộc tấn công.
Đồng tác giả: Mark Toth chuyên viết về an ninh quốc gia và chính sách ngoại giao. Và Đại tá (hồi hưu) Jonathan Sweet với 30 năm là sĩ quan tình báo Quân đội.
Trần Trung Tín chuyển ngữ
Team Trump có thể sắp hiểu rằng Hoa Kỳ, NATO và các đồng minh Thái Bình Dương của họ đang bị cuốn vào chiến tranh toàn cầu đang lan rộng do Nga và Trung Hoa phát động chống lại họ.
Khởi đầu, trong chiến tranh đa khu vực này, Ukraine có vẻ là quốc gia hợp lý nhất để Tây phương ghi chiến thắng đầu tiên chống lại Trục Ma Quỷ (Axis of Evil).
Nhưng giờ đây, quốc gia đó lại trở thành Iran.
Suốt 46 năm qua, Tehran đã phát động cuộc chiến của riêng họ chống lại Hoa Kỳ và các đồng minh — cả trực tiếp lẫn gián tiếp.
Lời kêu gọi Iran đầu hàng vô điều kiện của Tổng thống Trump vào hôm thứ Ba rất đáng hoan nghênh. Cũng như trong cuộc trao đổi ngắn ngủi diễn ra vào thứ Ba, ông đã gạt sang một bên Tổng thống Nga Vladimir Putin. Putin đã đưa ra một đề nghị thiếu nghiêm chỉnh về việc Nga làm trung gian giữa Hoa Kỳ, Israel và Iran về chương trình vũ khí hạt nhân của Tehran.
Trả lời của Trump? “Tôi nói, ‘Hãy làm ơn giúp tôi một chuyện, là lo chuyện hoà giải cuộc xung đột của chính mấy ông đi.”
Team Moscow rõ ràng là không hài lòng. Hai mươi bốn giờ sau, Bộ Ngoại giao Nga đưa ra tuyên bố “kêu gọi Israel ngưng lại việc nhắm đến mục tiêu là các khu vực hạt nhân của Tehran, với lập luận rằng việc ném bom liên tục có thể dẫn đến “thảm họa hạt nhân” toàn cầu.
Một lần nữa, khi phải đương đầu với trở ngại về mặt địa-chiến-lược (a geo-strategic setback), Kremlin lại lớn tiếng nhắc đến hạt nhân và cố ý gây ra sợ hãi. Chính quyền Biden — và nói rõ ra là viên cựu cố vấn an ninh quốc gia Jake Sullivan — đã cứ hoài hoài rơi vào bẫy. Team Trump phải không mắc vào sai lầm đó.
Trump cứng rắn đẩy Putin lùi lại đúng lúc và rất cần thiết. Mặc dù kế hoạch chiến tranh của Israel chống lại Iran đang thành công ngoạn mục và đi trước kế hoạch, nhưng thường dân Israel hiện vẫn đang là mục tiêu nhắm bắn của Lãnh tụ Tối cao Iran, Ali Khamenei.
White House phải thêm cấp bách. Các đợt tấn công của Iran bằng tên lửa đạn đạo đang làm nhanh chóng hao hụt số lượng dự trữ tên lửa đánh chặn Arrow (Arrow interceptor missiles) của Israel. Những tên lửa Arrows đó đóng vai trò quan trọng trong hệ thống phòng không nhiều tầng (multitiered air-defense) của Israel.
Đến nay, Iran đã phóng ra hơn 400 tên lửa đạn đạo và hơn 1.000 drones vào Israel. Thương vong của thường dân gia tăng, với 24 người thiệt mạng ở Israel và hơn 500 người bị thương.
Tương tự, các đồng minh của Hoa Kỳ ở khu vực vùng Vịnh, bao gồm Saudi Arabia, Bahrain, Kuwait, Oman, Qatar và UAE (the United Arab Emirates) ở vào vị thế trống trải và dễ bị tấn công — đặc biệt là các hải cảng và hạ tầng cơ sở xuất cảng dầu của họ.
Có khoảng 20% số lượng tiêu thụ chất lỏng dầu mỏ toàn cầu — khoảng 20 triệu thùng mỗi ngày — đi qua Eo biển Hormuz, một tuyến hàng hải chiến lược. Hôm thứ Tư, Iran đã đe dọa Hoa Kỳ rằng bất cứ sự can dự nào vào cuộc xung đột của họ với Israel sẽ đưa đến “cuộc chiến toàn diện.”
Các cơ sở quân sự, căn cứ xa xôi và mục tiêu cần được bảo vệ của Hoa Kỳ cũng ở vào vị thế trống trải tại Jordan, Iraq và trên khắp khu vực. Do đó, Ngũ Giác Đài bị buộc phải di chuyển tàu bè và máy bay của hải quân ra khỏi Bahrain. Theo một tường trình trên Newsweek, “tất cả đơn vị tiền phương Hải quân Hoa Kỳ” đã rời khỏi “hải cảng then chốt” trong Vịnh.
Việc thay đổi vị trí của các tàu bè và máy bay quân sự có nhiều khả năng là một dấu hiệu cho thấy Tổng thống Trump đã đi đến quyết định liên quan đến việc hỗ trợ quân sự cho Israel.
Việc Hoa Kỳ bắt buộc phải nhanh chóng huy động các tài sản quân sự, ít ra cũng trong tạm thời, là một thắng lợi cho Moscow qua những liên hệ với Bắc Kinh (a win for Moscow at Beijing). Tuy nhiên, càng ngày càng có khả năng Trump thay đổi cục diện đó bằng cách ra lệnh mở ra các cuộc tấn công Iran.
Nếu Team Trump muốn bảo đảm Tây phương bắt đầu chiến thắng Thế Chiến III, thì không thể để Fordo — cơ sở hạt nhân dưới mặt đất then chốt của Iran, được chôn sâu bên trong một ngọn núi ở tây nam Tehran — tiếp tục hoạt động.
Và có vẻ như Trump sẽ không làm vậy. Ngũ Giác Đài tiếp tục đem đến các loạt vũ khí và khả năng tấn công trong khu vực. Chiến đấu cơ và máy bay tiếp dầu được di chuyển đến Âu Châu và Trung Đông trong vài ngày qua. Rõ ràng là Fordo nằm trên màn ảnh radar của White House.
Tương tự, hàng không mẫu hạm USS Gerald Ford và USS Nimitz tiến về Trung Đông để cùng tham gia với USS Carl Vinson đã vào vị trí. Khi tất cả có mặt, Hoa Kỳ sẽ có ba nhóm hàng không mẫu hạm hùng mạnh để sẵn sàng đem chiến tranh đến Iran và chống lại bất cứ mọi hành động trả đũa nào — và, nói rộng ra là để tỏ cho Putin và Chủ tịch Trung Hoa Tập Cận Bình thấy rằng các ranh giới cấm (red lines) sẽ được thực thi.
Iran có lẽ đoán trước được có chuyện sắp xảy ra. Team Trump phần lớn đã im tiếng. Bộ trưởng Quốc phòng Pete Hegseth đã cố ý từ chối tiết lộ với Thượng viện tính chất chính xác của các kế hoạch được chọn ra mà ông đã trình lên White House. Chính Trump cũng giữ thái độ lơ lửng, đã đưa ra cảnh cáo hôm thứ Tư rằng, “Tôi có thể làm điều đó. Tôi cũng có thể không làm điều đó. Tôi ý muốn nói là không ai biết tôi sẽ làm gì.”
Im lặng vô tuyến (radio silence) không bao giờ là tín hiệu tốt, và Khamenei dường như biết điều đó. Trương mục X chính thức của chính quyền của ông đã nhiều lần đăng lên các cảnh cáo vào thứ Tư nhằm vào Trump, “Những kẻ Do Thái Zionists” và Israel. Một trong những bài đăng đầu tiên của ông, Khamenei đã mạnh mẽ lên tiếng thách thức, “Bảo quốc gia Iran đầu hàng là điều không khôn ngoan.”
Sau cùng Bắc Kinh cũng nhập cuộc. Hôm thứ Tư, Bộ trưởng Ngoại giao Trung Hoa Vương Nghị “cảnh cáo rằng sự thù địch đang leo thang giữa Israel và Iran có thể vượt ra khỏi tầm kiểm soát,” kêu gọi tất cả các bên ưu tiên cho việc ngưng bắn để ngăn không để khu vực này trượt xuống “vực thẳm.”
Nhưng điều đó đã hơi muộn — sự thay đổi chế độ và sự mất mát vốn đầu tư của Trung Hoa vào Iran có thể đang hiện ra ngay trước mắt.
Họ Vương đã đạo đức giả lên án “hành vi xem thường luật pháp quốc tế và các quy tắc quốc tế của Israel”. Dĩ nhiên, như Bắc Kinh đã từ tháng 2 năm 2022 — ông đã làm ngơ những hành vi thực sự vi phạm luật pháp quốc tế của Nga tại Ukraine, gồm cả tội ác chiến tranh có chủ ý, tội ác chống lại con người và tội diệt chủng.
Có nhiều khả năng là Trump hiểu rằng Iran phải bị đánh bại, chương trình hạt nhân của họ phải bị tiêu diệt. Team Trump có lẽ cũng hiểu rằng việc chống lại cuộc chiến tranh toàn cầu của Nga và Trung Hoa chống lại Tây phương và đồng minh ở Thái Bình Dương không thể dừng lại tại đó.
Hiện còn phải chờ xem sau khi mối đe dọa hạt nhân của Iran bị loại bỏ bước kế tiếp Team Trump sẽ chuyển hướng sang đâu. Nếu họ để mặc Nga cho châu Âu và tập trung hoàn toàn vào Trung Hoa — như khuynh hướng của Thứ trưởng Quốc phòng Elbridge Colby — thì đó sẽ là một sai lầm chiến lược cực kỳ nghiêm trọng.
Theo tin được biết, Tư lệnh Bộ Chỉ huy Trung tâm Hoa Kỳ (U.S. Central Command – CENTCOM), Tướng Michael Kurilla đã chống lại Colby để đem lực lượng Hoa Kỳ vào Trung Đông bảo vệ Israel và loại bỏ mối đe dọa hạt nhân của Iran nếu được lệnh. Colby đã nhiều lần vận động hành lang để chấm dứt quân viện cho Ukraine và tập trung vào Ấn Độ-Thái Bình Dương (Indo-Pacific) — “chiến trường ưu tiên” mới.
Điều mà Colby không hiểu là mối liên kết chặt chẽ của tất cả những điều này. Những cuộc chiến ở Ukraine, Iran và có khả năng là Đài Loan, và các lợi ích khác của Hoa Kỳ ở Ấn Độ-Thái Bình Dương, đều được kết nối một cách chiến lược.
Đánh bại Khamenei ở Iran và bảo đảm sự thất bại của Putin ở Ukraine là hai cách tốt nhất mà Trump có thể làm bây giờ để đối đầu với mối đe dọa đang gia tăng nhanh chóng từ Trung Hoa.
Đây là Thế Chiến III — không phải phiên bản đầy kịch tính của Hollywood, mà đúng ra là cuộc chiến tranh bằng hàng ngàn nhát chém. Chiến thắng Thế Chiến III bắt đầu tại Iran và chấm dứt bằng chiến thắng tại Ukraine.
Trần Trung Tín chuyển ngữ • Ngày 22 tháng 6, 2025
Cảm ơn chân thành đến bạn đã dành thời gian và tâm huyết để dịch bài bình luận quan trọng này.
Trong bối cảnh tình hình Trung Đông đầy phức tạp, những thông tin được truyền tải rõ ràng và chính xác như thế này là vô cùng quý giá.
Nhờ bạn đã bỏ công sức mà người đọc như tôi có thể hiểu sâu sắc hơn về cuộc xung đột giữa Israel và lran – một chủ đề nhạy cảm và đầy chiều sâu.
Cảm ơn bạn ……
Xin cám ơn nhã ý của bạn Vanpho.
Lâu lâu cũng thích có bài mới để đóng góp với độc giả cho vui. Nhưng mà xin “khai thiệt,” bây giờ mỗi lúc viết bài là thấy … “oải” dữ lắm! Mà im lìm lâu goá, thì sợ để lâu dễ bị … mất trí nhớ, bị trúng Alzheimer’s disease! “Gầu goá xá”! 😀. -TTTín
Cám ơn anh Trần Trung Tín đã chuyển ngữ một bài viết giá tri, rất “thời sự”. Qua bản dịch, với một độc giả không phải là công dân Mỹ như chúng tôi, thấu hiểu được rất nhiều điều, các biến chuyển khó lường đang xảy ra trên thế giới hiện nay, đặc biệt cuộc chiến tại Ukraine và Trung Đông, mà người ta lo ngại đâu sẽ là ngòi nổ dẫn tới Thế Chiến thứ III.
Đọc bài viết, nhớ lại cuộc chiền Việt Nam mà thế hệ chúng ta đã từng trải qua cùng các mặt trận khác liên tục xảy ra trên mặt địa cầu này, tôi có cảm giác là dường như loài người sinh ra cần phải có chiến tranh để sinh tồn, vì vậy mới có câu “Cư An Tư Nguy”. Hơn nữa, Khoa học càng được phát minh, tiên tiến, thì sự hủy diệt, chết chóc lại càng kinh khủng và ghê tởm!
Và là người sống ở Vương quốc NaUy, nơi phát giải Nobel Hòa Bình hằng năm, tôi lại càng thấy tội nghiệp cho ông Alfred Nobel, với mong ước dùng giải thưởng nàycủa ông để phần nào chuộc lại lỗi lầm vì đã sáng chế ra chất nổ và ballistite để được sử dụng trong chiến tranh cũng như biến Bofors từ một nhà sản xuất thép thành một công ty vũ khí quân sự! Nhưng điều mong ước đó cũng mãi chỉ là vô vọng!
Rất mong được tiếp tục đọc những bài bình luận, những bản dịch giá trị khác của anh Trần Trung Tín.
Xin cầu chúc sức khỏe và bình yên.
Xin cảm tạ anh Phạm Tín An Ninh đã đọc và góp ý.
Thực ra, không riêng gì anh “là người sống ở Vương quốc Na Uy” mà nếu có sinh ra và lớn lên tại Mỹ, thì chắc người bình thường chúng ta cũng không thể nào am tường được hết những sắp xếp, hay dự mưu toan tính quá phức tạp của các thế lực lớn thế giới. Trong đó “can dự” đến đủ những trò đại bịp của các ông Trùm: Mỹ, Nga, Trung Hoa và mấy vị “á thánh” như mấy ông đạo ở vùng Trung Đông.
Thành ra, các bình luận, nhận định này khác, kể cả của các giới vẫn được xem là có “thẩm quyền” được TV, báo chí, phỏng vấn cũng chỉ có giá trị tương đối. Nhất là đối với những biến chuyển lớn trên thế giới, thì ban tham mưu của những “ông trùm” đó đã planned nhiều đường, nhiều cách. Vì vậy nhiều khi tôi cũng ngại việc chuyển ngữ hay viết những bài bình luận hoặc nhận định liên quan đến sự việc quá phức tạp và thay đổi liên tục. Nhất là để đáp ứng được tính “thời sự” của các nhận định hay bình luận về sự việc quan trọng mới xảy ra thì lại phải nhanh và phải đúng. Mà khả năng của tôi thì cũng bị giới hạn rất nhiều mặt. Cho nên vừa làm, vừa … run trong bụng!
Vì vậy, khi được quý vị, quý anh chị và các bạn vui vẻ đón nhận thì đó là phần thưởng “khích lệ” cho tôi – là kẻ không khoái màn bài viết theo kiểu “bắn theo linh tính” (nói theo lính tráng) hay “thùng thùng beng beng” như Tinh Tú Hải Lão Ma (nói theo kiếm hiệp) để … câu view! Thân kính thăm anh Phạm Tín An Ninh và gia đình. -TTTín
Cảm ơn anh Tin da gửi đến bài chuyển ngu quá
hay nhan định về cuộc chiến ở Iran. Mọi người
đều biết cuộc chiến ở đây đang bắt đầu sôi nổi
giữa Iran, Do Thái và Mỹ và có thể sẽ là ngoi no
cho the chiến thứ ba trong tương lai. Một lần
nữa cảm ơn anh Tin đã bo ra nhiều thời giờ để
sưu tầm và chuyển ngữ những bài viết thật hay
và giá trị cho mọi người xem.
Duke Vuong
Cám ơn anh Duke Vuong.
Cũng muốn chia sẻ chút ít với anh Duke Vương. Bài nhận định nguyên thuỷ bằng tiếng Anh đó, đã được đăng ngày 19/6/2025, 2 ngày trước khi máy bay Mỹ tấn công Iran vào ngày 21/6/2025. So sánh các ngày trên mới thấy khi mình biết ra thì đã quá muộn! Cùng phải nói là cũng có nhà báo họ suy luận và tính toán rất hay, họ xét theo các “chuyển động” của các đơn vị quân đội là cũng có thể đưa ra dự đoán khá chính xác. Dĩ nhiên không kể trường hợp những vị đó là những “outlet” của giới tình báo.
Cho nên đọc báo cũng có cái thú vị. Nhưng mà dịch lại, chuyển ngữ lại còn thêm phần tốn thì giờ nữa! Nhưng mà có đem được chút vui cho bạn đọc là người dịch cũng vui lắm, anh Duke Vuong. Thân mến. -TTTín